LIEVER OMGEKEERD ?
Eerst even dit. Stel je even voor dat het omgekeerd liep: dat je kind thuis als een getemde robot alle ouderlijke taakjes en opdrachten plichtsbewust uitvoerde maar in de school als een balorige rebel de juf grijs haar bezorgde. Zou je dat dan liever hebben? Ik denk het niet!
Alle gekheid op een stokje. Wat speelt er dan wel mee?
WHAT'S IN IT FOR ME?
Op de eerste plaats gaan we ervan uit dat kinderen –net als volwassenen- steeds het gedrag stellen dat hen het meest voordeel of de hoogste winst oplevert. Op school zorgt gehoorzaamheid voor een blije juf en een extra pluim of smiley op het beloningsbord. Thuis daarentegen kan wat opstandigheid (of mondigheid?) wel helpen om van een lastig karweitje af te geraken. Meer zelfs: dwing- en weiger-gedrag heeft op ouders de bijzondere bijwerking dat je uiteindelijk je zin krijgt!
OUDERLIEFDE MAAKT INCONSEQUENT
Het hoeft bovendien geen betoog dat de relatie tussen ouders en hun kinderen een andere emotionele lading heeft dan die met hun juf of meester. Wij ouders worden dadelijk week vanbinnen of voelen van de weeromstuit de stoom al uit onze oren komen. Juffen daarentegen kunnen emotioneel meer afstand houden. Dit maakt het voor deze laatsten een pak makkelijker om –ondanks smekende of dreigende oogjes- toch consequent te blijven.
DUIDELIJKHEID TROEF
Op school zijn de verwachtingen rond het gewenste gedrag meestal ook duidelijker dan in een thuiscontext: een systeem zoals een klas heeft meestal strakke grenzen met daarbinnen duidelijke samenlevingsafspraken en helderheid rond wat kan en mag. Gevolgen onder de vorm van beloningen en sancties liggen meestal vast.
In een gezin draait het daarentegen niet om ‘gewenst gedrag’ maar heerst een andere dynamiek, eentje waarin er specifieke aandacht is voor ieders eigen karakter met bijhorende noden, eentje waarin regels en afspraken niet het doel maar slechts een middel zijn om in het samenleven ook met andermans karakter en noden maximaal rekening te kunnen houden.
NIEUWE AUTORITEIT
Daarmee belanden we bij 'autoriteit'. Tegenwoordig spreekt men van ‘Nieuwe autoriteit’ als een nieuwe vorm van gezag gebaseerd op aanwezigheid, nabijheid en betrokkenheid in plaats van afstand en vrees. Gezag zorgt voor houvast: het is een richtingaanwijzer, een gids die je helpt om je weg te vinden.
Kinderen hebben houvast nodig en het is de taak van de ouders hen deze houvast te geven en zo hun kinderen te beschermen. Dit doen we ondermeer door het bieden van grenzen via afspraken en regels. Als je op een respectvolle manier aanwezig bent in het leven van je kind en oprechte interesse toont, dan weet je wat er bij hen leeft en kan je makkelijker samen met hen hierover afspraken maken. Op die manier zullen je kinderen deze regels volgen vanuit een respectvolle houding, eerder dan vanuit angst voor de gevolgen of desinteresse door een te grote afstand.
Gezagsconflicten ontstaan vaak omdat we als ouders ‘weten wat goed voor hen is’ en we hen hier met alle macht willen van overtuigen. Door dichter bij je kind te gaan staan (nabijheid) en te beluisteren wat volgen hen ‘het goede’ is (betrokkenheid), kan je samen komen tot afspraken rond wat nu in deze situatie voor jullie allebei het beste is.