In de consultatiekamer hoor ik het dagelijks :‘Ze pesten mij.’
Geen Vlaams kind lijkt nog te ontsnappen aan de pesterijen van crapuleuze leeftijdsgenootjes. Meedogenloze pesters verschansen zich naar ’t schijnt op al onze speelplaatsen en gijzelen willoze klasgenootjes. Ik geloof het niet. Niet dat ik pesten banaliseer en evenmin de effecten ervan minimaliseer, maar hier zit volgens mij toch behoorlijk wat ruis op het discours. Ruzie maken is niet hetzelfde als plagen, laat staan als pesten.
Pestkoppen gedragen zich inderdaad als meedogenloze monsters maar ze blijven gelukkig wel uitzonderingen, terwijl alle kinderen ruzie maken. Allemaal, gewoon omdat ze kind zijn en omdat conflicten bij het leven horen.
Wanneer een meisje van 8 verwoordt dat de andere meisjes haar pesten omdat ze ‘haar niet meer komen halen om met haar te spelen’, verwoordt zij het verlangen om aangehaald te worden. Ze wil vriendschap ontvangen maar durft zich niet open te stellen en belandt als een muurbloempje aan de rand van de speelplaats. Net als die jongen die gepest werd omdat ‘ze niet wilden spelen wat hij had uitgekozen.’
Het diepst werd ik geraakt door die amper zesjarige die al met het betreden van de grote speelplaats haar vriendinnetje uit de kleuterklas leek te verliezen. ‘Ze heeft nu een andere vriendin gekozen’, bracht ze nogal laconiek, maar vanbinnen verteerd door het gemis. Toen dat vriendinnetje dat ook woordelijk bevestigde, werd het al snel een ‘pestkop’ terwijl het enige fundament van hun kleutervriendschap de gemeenschappelijke crèche bleek te zijn.
Vriendschap betekent conflict maar ruzie maken kan je gelukkig dus leren. Zonder sociale vaardigheden zijn onze kleintjes immers niet gewapend voor het leven, tenzij voor dat op een onbewoond eiland. De werkelijkheid van de mens is immers relationeel, we kunnen dus maar beter met mekaar leren omgaan. Socialisatie gaat over het afstemmen van je eigen verlangen op wat kan en mag binnen de groep.
Het is elke dag opnieuw schuiven en wringen voor een plekje : eentje tussen je grenzen bewaken, zonder jezelf af te sluiten aan de ene kant en je openstellen voor de ander, zonder jezelf te verliezen aan de andere kant. Vriendschapsrelaties worden sterker wanneer elkeen zich nu eens aanpast en dan weer mag beslissen.